Özel Deren Laboratuvarı

Mikrobiyoloji ve Moleküler Mikrobiyoloji

  Tıbbi Mikrobiyoloji, enfeksiyon hastalıklarına neden olan enfeksiyon etkeni mikroorganizmaları (bakteriler, virüsler, mantarlar, parazitler vs.) tanımlayan, onların konak ile olan ilişkilerini ve bu ilişkiler sonucu konakta ortaya çıkan değişimleri, tedavi ya da alınması gereken önlemleri detaylı bir şekilde inceleyen bilim dalıdır.

     Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarı, gerek enfeksiyon hastalık etkenlerinin belirlenmesinde veya tanının desteklenmesinde, gerekse uygun ve etkili tedavi yöntemlerinin uygulanmasına ışık tutmada veya tedavi takibinde, alınması gereken önlemlerin belirlenmesi gibi konularda önemli sorumlulukları yerine getirmektedir.

    Günümüzde, klâsik temel mikrobiyolojik tanı yöntemlerine ilâve olarak yeni tanı yöntemlerinin geliştirilmesi ve teknolojik ilerlemeler, yeni ticari ürünlerin ortaya çıkmasını hızlandırmıştır. Bu ticari ürünler pek çok laboratuvar testinin uygun örneklerle uygun zamanda değerlendirilmesine olanak tanımaktadır.

     Enfeksiyon hastalıkları, gelişen tüm tıbbî tedavi ve bağışıklama yöntemlerine rağmen günümüzde halen önemli bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütünün etkili çalışmaları sayesinde bir yandan tüm dünyada bazı enfeksiyon hastalıkları yok edilirken, bir yandan da teknolojinin ve tanı yöntemlerinin gelişmesiyle AIDS ve HCV gibi viral enfeksiyon etkenleri hızlı bir şekilde saptanabilmektedir. Bu etkenlerin saptanmasıyla da hastalıkların tedavileri mümkün olabilmektedir.

      Laboratuvarımızda spesifik hastalıklara ait enfeksiyon etkenleri incelenerek kişilerde hangi tür hastalıkların olduğu saptanabilmektedir. Mikroskobik olarak veya kültür gibi klâsik yöntemler ile pek çok etken tanımlanabilmekte, tanımlanması güç ve zor olan enfeksiyon etkenleri de çeşitli direkt ve indirekt yöntemlerle tespit edilebilmektedir. Diğer yandan da bu mikroorganizmaların antimikrobiyal ilaçlara karşı direnç oluşturması, oluşan dirençli suşların hızla yayılması toplumsal bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

       Laboratuvarımızda çeşitli hasta örneklerinden (vücut sıvıları, doku örnekleri, idrar-gaita vs. örnekler) kültür testleri yapılmakta, hastalık yapan mikroorganizmalar çeşitli yöntemlerle tanımlanmaktadır. Kültürde üreyen ve tanımlanan mikroorganizmalar için yapılan antimikrobiyal duyarlılık testleri, uluslararası mikrobiyolojik standartlar referans alınarak çalışılmaktadır. Böylece klinik hekimlerinin hasta için doğru antimikrobiyal ilacı seçmesi ve toplumda dirençli suşların artmasının önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

       Moleküler Mikrobiyolojik testlerde ise, örnekte çok az miktarda bile bulunan DNA ve RNA’nın çoğaltılmasını ve mikroorganizmanın tanımlanmasını sağlayan Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) yöntemi kullanılmaktadır. DNA-RNA temelli yöntemler hastalık tanısının hızlı konulmasına ve tedavi sürecinin erken başlamasına yardımcı olmaktadır. Laboratuvarımızda PCR yöntemi ile EBV, HBV, HCV, HIV, CMV, HSV, HPV ve SARS COV-2 gibi çok sayıda viral marker çalışılmaktadır.

       Vücudumuzun bağışıklık sistemi, bir yandan enfeksiyon etkenleri ile mücadele ederken bir yandan da mikropların yanı sıra kendi yapılarına karşı da protein yapıda “otoantikorlar” üretebilmektedirler.

       Otoantikorların, düşük yoğunluklarda kan ve bağırsaklarla ilişkili immün sistemde bulunması bağışıklık sisteminin denge durumunu sağlarken yüksek yoğunluklarda bulunması bazı otoimmün ve romatolojik hastalıklarla ilişkilendirilmektedir.

       Laboratuvarımızda, anti nükleer antikorlar ve alt grupları, anti nötrofil sitoplazmik antikor, anti gliadin antikor, anti kardiyolipin antikorlar, anti düz kas antikoru, anti mide pariyetal hücre antikoru, anti mitokondriyal antikorları da içeren geniş bir otoantikor paneli çalışılmakta, hastalıkların tanı ve tedavilerinde klinik hekimlerine destek olunmaktadır. Otoantikorların tanımlanması IMMUNFLORESAN (IFA, DFA), ELISA, IMMUNBLOTT yöntemleri kullanılarak otomatize sistemlerle yapılmaktadır.

Laboratuvarımız COVID 19 pandemi sürecinde T.C. Sağlık Bakanlığı’nca  SARS-COV-2 PCR testi çalışılmak üzere yetkilendirilmiş olup,  2020 Temmuz  tarihinden bu yana SARS-COV-2 PCR testleri de rutin testler kapsamında laboratuvarımızda yapılmaktadır. Yine aynı tarih itibariyle üç farklı cihaz ve yöntemle SARS-COV-2  antikor testleri de laboratuvarımızda çalışılmaktadır.

       Laboratuvarımız, tıbbî mikrobiyoloji alanında sayı ve çeşitliliği sürekli artan testlerdeki değişimleri ve teknolojik gelişmeleri takip ederek, enfeksiyon hastalıklarının tanı, tedavi ve takibinde uluslararası standartlarda rutin laboratuvar hizmetleri vermektedir.